Ανίχνευση/Απομάκρυνση ιών

Κανείς δεν είναι τόσο ασφαλής όσο νομίζει.

Τι είναι ένας ιός ηλεκτρονικού υπολογιστή;

Ιός είναι ένα κομμάτι εκτελέσιμου υπολογιστικού κώδικα το οποίο μπορεί να αναπαραχθεί και να διανεμηθεί σε πολλούς υπολογιστές χωρίς την έγκριση του χρήστη. Οι ιοί έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπαραχθούν και να εξαπλωθούν όταν μολύνουν ένα δικτυακό σύστημα αρχείων ή διακομιστές (servers). Υπάρχουν αρκετά διαδεδομένοι ιοί που η μόνη λειτουργία τους είναι η αναπαραγωγή (replicators). Δυστυχώς όμως υπάρχουν και ιοί που έχουν και μία επιπλέον δυνατότητα (payload), την καταστροφή, αλλοίωση ή αλλαγή των δεδομένων του συστήματος που έχουν μολύνει.

Υπάρχουν 14 κύρια είδη ιών, μερικά από αυτά είναι γνωστά ακόμα και σε αρχάριους χρήστες, όπως trojan horses (δεν αναπαράγονται και διαδίδονται από τους λεγόμενους "lamers"), worms (διαδίδονται συνήθως μέσω email, chat, κ.α.), macro virus (μολύνουν έγγραφα του Microsoft Office ή παρόμοια), πολυμορφικοί (από τους δυσκολότερους ιούς στην ανίχνευση και απομάκρυνση λόγω της συνεχούς αλλαγής της μορφής του), logic bombs (ιός που ενεργοποιείτε σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή), και boot sector virus (μολύνουν την περιοχή εκκίνησης του υπολογιστή).

Οι τρόποι που χρησιμοποιούν οι ιοί για να μην ανιχνεύονται είναι διαφορετικοί, ανάλογα το είδος του ιού. Ο πιο συνηθισμένος όμως τρόπος είναι να μολύνουν εκτελέσιμα αρχεία, χωρίς όμως να αλλάζουν το μέγεθος του αρχείου, αντικαθιστώντας "κομμάτια" του εκτελέσιμου αρχείου που δεν χρησιμοποιούνται.

Τι είναι Adware, Spyware και Malware;

Adware (advertising-supported software) είναι λογισμικό που αναλαμβάνει την αυτόματη εμφάνιση διαφημιστικών μηνυμάτων, ακόμα και χωρίς την έγκριση του χρήστη. Συγχρόνως, ένα adware μπορεί να κρατάει στοιχεία για τις "δικτυακές προτιμήσεις" του χρήστη, με σκοπό να στείλει τα στοιχεία αυτά σε διαφημιστικές εταιρίες.

Spyware είναι λογισμικό που συλλέγει προσωπικές πληροφορίες του χρήστη, όπως αριθμούς πιστωτικών καρτών, username και password, στατιστικά που αφορούν την χρήση του υπολογιστή, κ.α. Τα adware και spyware προγράμματα εγκαθίστανται συνήθως χωρίς ο χρήστης να γνωρίζει την ύπαρξή τους, και χρειάζεται ειδικό λογισμικό για να απομακρυνθούν.

Με τον όρο "Malware" (malicious software) περιγράφονται όλα τα παραπάνω κακόβουλα λογισμικά, τα οποία έχουν την δυνατότητα να περιορίζουν ή να αλλάζουν τις λειτουργίες του υπολογιστή, να συλλέγουν πληροφορίες που οδηγούν στην απώλεια προσωπικών δεδομένων και να αποκτούν μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε πόρους του συστήματος.

Πόσο ασφαλής είμαι;

Η ασφάλεια του τελικού χρήστη απέναντι στην απειλή της μόλυνσης από ιό είναι ανάλογη με την χρήση του υπολογιστή. Ένας υπολογιστής με σύνδεση στο ίντερνετ είναι σίγουρα πιο εύκολος στόχος από έναν υπολογιστή που βρίσκεται συνδεδεμένος απλά σε ένα τοπικό δίκτυο. Από την άλλη, ένας υπολογιστής που ενημερώνεται τακτικά από το ίντερνετ είναι σίγουρα πιο ασφαλής από έναν αποσυνδεδεμένο υπολογιστή.

Οι υπολογιστές που έχουν λειτουργικό σύστημα Windows είναι οι πιο ελκυστικοί για προσβολή από ιούς, γιατί συνήθως οι περισσότεροι χρήστες Windows χρησιμοποιούν τον υπολογιστή τους σαν Administrators, επομένως έχουν δικαίωμα να αλλάξουν το λειτουργικό. Σαν αποτέλεσμα, το κακόβουλο λογισμικό παίρνει την άδεια να κάνει και αυτό με την σειρά του αλλαγές στο σύστημα. Σε συστήματα MAC OS η πιθανότητα προσβολής είναι μειωμένη, αλλά από το 2006 έως σήμερα, υπάρχει πληθώρα προγραμματιστών που έχουν ανακαλύψει ιούς σε συστήματα της Apple.

Το ασφαλέστερο λειτουργικό σύστημα σε επιθέσεις ιών είναι οι διανομές της Linux, γιατί ο χρήστης σπάνια θα χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή του σαν Administrator, οπότε κανένας ιός δεν θα μπορέσει να κάνει δραστικές αλλαγές στο σύστημα. Παρόλα αυτά, το 1997 ανακαλύφθηκε ο ιός "Bliss" που στόχευε συστήματα Linux, χωρίς όμως να μπορεί να κάνει αξιοσημείωτη ζημιά στο μολυσμένο σύστημα. Ο ιός Bliss ποτέ δεν διαδόθηκε επικύνδυνα στο διαδίκτυο, και ο δημιουργός του δημοσίευσε κάποια χρόνια αργότερα τον πηγαίο κώδικα του ιού για ερευνητικούς σκοπούς.

Όσο προσεκτικός κι αν είναι ο χρήστης, δεν αποκλείεται να μολυνθεί από ιό. Για παράδειγμα, η Microsoft είχε διανέμει χιλιάδες CD εγκατάστασης των Office 97 που περιείχαν macro virus.

Πως θα καταλάβω πως έχω μολυνθεί;

Η συχνή ένδειξη, αλλά όχι και η μοναδική, ότι έχετε μολυνθεί από ιό είναι η μείωση της ταχύτητας του υπολογιστή. Αυτό συμβαίνει γιατί ο ιός εκτελεί μία σειρά διεργασιών που καταναλώνουν υπολογιστική ισχύ και δεσμεύουν μέρος της μνήμης.

Μία εξίσου συχνή ένδειξη είναι η έντονη μετάδοση δεδομένων στο δίκτυο χωρίς όμως εσείς να εκτελείτε κάτι που την απαιτεί. Τέλος, οποιαδήποτε αλλαγή παρατηρήσετε στο λειτουργικό περιβάλλον πρέπει να ελεγθεί γιατί είναι πιθανή αλλαγή από κάποιον ιό.

Συνοπτικά, τα συμπτώματα τα οποία μπορούν να παρουσιαστούν σε ένα μολυσμένο σύστημα είναι:

• Η ταχύτητα του υπολογιστή έχει μειωθεί σημαντικά
• Δεν επιτρέπετε η εγκατάσταση προγραμμάτων ή έχουν εμφανιστεί προγράμματα τα οποία δεν εγκατέστησε ο χρήστης
• Εμφανίζονται μηνύματα για προβλήματα στα αρχεία συστήματος
• Εμφανίζονται μηνύματα για ελλιπή μνήμη ("out of memory")
• Υπάρχει συνεχής και έντονη δραστηριότητα στις κάρτες δικτύου
• Το λειτουργικό σύστημα κάνει επανεκκίνηση χωρίς την εντολή του χρήστη
• Δεν λειτουργεί η "Διαχείριση Εργασιών" των Windows (task manager)
• Κατά την εκκίνηση των Windows εκτελείται η "εξέταση δίσκων" (scandisk) εμφανίζοντας σοβαρά σφάλματα
• Δεν μπορείτε να εγκαταστήσετε ή να λειτουργήσετε λογισμικό προστασίας από ιούς

Έχω μολυνθεί. Τι πρέπει να κάνω;

Η βασικότερη λειτουργία ενός "επιτυχημένου" ιού είναι η δυνατότητά του να αναπαραγάγεται σε άλλα συστήματα ή μέσα. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να απομονώσουμε τον υπολογιστή από το δίκτυο, ώστε να σταματήσουμε τυχών διάδοση του ιού σε άλλους υπολογιστές, ή ακόμα και μετάδοση των δεδομένων μας στο ίντερνετ. Εξωτερικοί σκληροί δίσκοι και USB flash drives που είναι συνδεδεμένα με τον μολυσμένο υπολογιστή, ή που είχαν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, πρέπει να ελεγχθούν. Όταν γίνουν αυτές οι απαραίτητες ενέργειες, επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες.

Έμπειροι τεχνικοί θα έρθουν στον χώρο σας για να ελέγξουν τα μολυσμένα συστήματα και να ανιχνεύσουν το μέγεθος του προβλήματος. Το προσωπικό μας θα απομακρύνει τους ιούς και θα αναφέρει στον πελάτη τυχόν προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί λόγω της λειτουργίας του ιού.

Στη συνέχεια, θα εγκαταστήσει και θα ενημερώσει λογισμικό προστασίας από ιούς και θα εξηγήσει στον πελάτη την χρήση του. Οι συμβουλές του τεχνικού μας είναι ύψιστης σημασίας ώστε στο μέλλον να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά. Τέλος, ο τεχνικός θα εκτελέσει ενημέρωση του λειτουργικού συστήματος με τις τελευταίες επίσημες αναβαθμίσεις ασφαλείας.

Η ανίχνευση και απομάκρυνση κακόβουλου λογισμικού μπορεί να εκτελεστεί και με την διαδικασία απομακρυσμένης υποστήριξης, εκτός από λίγες εξαιρέσεις.

Γιατί να μας προτιμήσετε;

Η PC Manager, ακολουθώντας τις εξελίξεις, προσπαθεί να κρατά υψηλό επίπεδο κατάρτισης του προσωπικού της με συνεχείς ενημερώσεις και παρακολούθηση σεμιναρίων και διαλέξεων σχετικά με θέματα πληροφορικής.

Ειδικότερα σε θέματα προστασίας έναντι κακόβουλου λογισμικού, διατηρούμε μία από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες ιών στην Ευρώπη, και σε συνεργασία με μεγάλες εταιρίες του χώρου διεξάγουμε τις δικές μας δοκιμές σε πληθώρα συστημάτων ώστε να καταλήξουμε στην πιο αξιόπιστη λύση για τους πελάτες μας.

Τα συγκριτικά τεστ διεξάγονται δύο φορές κάθε χρόνο και αφορούν διάφορους συνδυασμούς ιών/λειτουργικών συστημάτων, καθώς και διαφορετικούς τρόπους ανίχνευσης και απομάκρυνσης κακόβουλου λογισμικού (on-demand scanning, retrospective tests, anti-phishing tests κ.α.). Βρισκόμαστε σε πλήρη συνεργασία με τον γνωστό μη κερδοσκοπικό οργανισμό av-comparatives.org και μπορούμε να καλύψουμε κάθε ανάγκη σας για προστασία.